از زمان بسیار قدیم جواهرسازان از همه ی فلزاتی که در دسترسشان بود برای ساخت جواهرات استفاده می کردند. وقتی آلیاژها و فلزات جدید مثل تیتانیوم و فولاد ضد زنگ کشف شدند جواهر سازان مشتاقانه از آن ها برای ساخت جواهر استفاده کردند و از آنها قطعات زیبایی را خلق کردند. در دنیای مد هم جواهرات مختلف با جنس های مختلف می آیند و می روند. با این حال سه فلز، طلا ، نقره و پلاتین همواره در صحنه ی مد حضور پر رنگی دارند.
فلزات نجیب چیست؟
از نظر شیمیایی، فلزات نجیب فلزاتی هستند که در برابر اکسیداسیون و خوردگی در هوای مرطوب مقاومت می کنند. این فلزات همچنین درجات مختلفی از مقاومت در برابر اسید ها را دارند.
فلزات نجیب شامل عناصر ذیل هستند:
- روتنیم
- رودیم
- پالادیوم
- اوسمیوم
- ایریدیم
- طلا
- نقره
- پلاتین
از بین فلزات گفته شده برخی از آن ها در ساخت جواهرات مورد استفاده قرار می گیرند. علاوه بر مشخصات گفته شده برای فلزات نجیب طلا،نقره و پلاتین دارای مشخصات زیر نیز هستند:
- این سه فلز در سراسر دنیا وجود دارند، اما چون به اندازه ی کافی زیاد نیستند ارزش بالایی دارند. این سه فلز همچنین دارای قابلیت انعطاف پذیری هستند که این موضوع باعث می شود تا آن ها گزینه ی مناسبی برای ساخت جواهر باشند.
- در بسیاری از فرهنگ ها نیز از گذشته تا کنون این فلزات را زیبا، درخشان و لطیف می دانند که این موضوع هم جذابیت آنها را افزایش می دهد.
در نهایت به خاطر تمام دلایل گفته شده سه فلز طلا ، نقره و پلاتین همچنان محبوبیت قابل توجهی دارند.در ادامه به بررسی دقیق تر هر یک از این فلزها می پردازیم:
طلا
اگر چه طلا به خاطر زیبایی خود بشیرت را مجذوب خودش کرده است اما این فلز ویژگی های فیزکی دیگری هم دارد. از آنجا که طلا هرگز لکه دار نمی شود و کارایی بالایی دارد ، بسیاری از طراحان و سازندگان جواهرات آن را به فلزات دیگر ترجیح می دهند. جالبه بدانید که: یک اونس طلا را می توان به یک نخی که بیشتر از ۸۰ کیلومتر طول دارد تبدیل کرد.
اگر از طلا به شکل صحیحی مراقبت کنیم تا بینهایت می تواند دوام بیاورد. که آن را به یک فلز با ارزش برای طراحان و همچنین مصرف کنندگان تبدیل می کند. اکسید یا خورده نمی شود و فقط تعدادی اسید نادر یا سفید کننده کلر می تواند به آن آسیب برساند.
مطالعات جدید حاکی از آن است که طلا از میلیاد ها سال پیش در کره ی زمین وجود داشته است. طلا شاهد تحولات بسیاری بوده است. با ذوب طلای قدیمی می توان قطعات جدیدی ساخت و از طلا استفاده مجدد کرد. به عنوان مثال ، سکه های قدیمی و جواهرات شکسته شده را می توان ذوب کرد و برای ساخت جواهرات طلای جدید مورد استفاده قرار داد.
نقره
در مقاطع مختلفی از تاریخ ، مردم ارزش نقره را بسیار بیشتر از طلا می دانستند. مدت زمان زیادی از نقره برای ساخت سکه و همچنین جواهرات استفاده می شد. بعد ها نقره کاربرد جدیدی پیدا کرد. امروزه این موارد شامل عکاسی ، باتری سازی، نوارهای مغناطیسی و… است.
عوامل مختلفی نقره را به یکی از محبوب ترین فلزات در ساخت جواهرات تبدیل کرده است. درخشش نقره به عنوان برجسته ترین ویژگی ظاهری آن به حساب می آید. همچنین نقره نسبت به طلا و پلاتین فراوان تر و در نتیجه ارزان تر است. با این حال ، از آنجا که نقره رسانای گرما است ، کار کردن با آن دشوارتر از طلا است. به همین دلیل، جواهر سازان تازه کار، اغلب نحوه لحیم کاری روی نقره را یاد می گیرند. هنگامی که آن ها مهارت وکنترل کافی را در لحیم کاری نقره (که فلزی بسیار رسانا هست) به دست آوردند کنترل لحیم کاری در طلا آسان تر می شود.
ناگفته نماند نقره معایبی هم دارد که اصلی ترین آنها لکه دار شدن است. واکنش شیمیایی که باعث لکه دار شدن نقره می شود، به ترکیبی به نام سولفید هیدروژن نیاز دارد. از آنجا که این ترکیب می تواند در هوای ما وجود داشته باشد ، نقره جاتی که در معرض هوا باشند با گذشت زمان لکه دار می شوند. بنابراین نگهداری از نقره جات در کیسه های محافظ، میزان لکه دار شدن آن را کاهش می دهد. این یعنی شما با نگهداری درست از نقره زمان کمتری را برای از بین بردن لکه های جواهرات نقره ی خود صرف خواهید کرد. بله، نقره بیشتر از سایر جواهرات گرانبها نیاز به مراقبت دارد.
آلیاژهای نقره
نقره خالص مانند طلا نرم است و به راحتی آسیب می بیند. بنابراین، سازندگان جواهرات غالباً نقره را با فلزات سخت تر آلیاژ می کنند تا دوام آن بیشتر شود. جواهر سازان با آلیاژهای نقره، می توانند جواهرات زیبا، مستحکم و مناسب برای پوشیدن روزانه بسازند.
نقره استرلینگ
رایج ترین آلیاژ نقره، نقره استرلینگ است. نقره استرلینگ از ۹۲.۵٪ نقره تشکیل شده است. یک یا چند فلز دیگر ۷.۵٪ باقی آن را تشکیل می دهند. غالبا مس مقدار قابل توجهی از این ۷.۵٪ را تشکیل می دهد، زیرا باعث افزایش سختی آلیاژ می شود.
سایر آلیاژهای نقره
آلیاژ های نقره ی مختلفی در سراسر جهان پیدا خواهید کرد. برای مثال یک آلیاژ از نقره در آمریکای جنوبی وجود دارد که از ۸۰٪ نقره تشکیل شده است، و لکه دار نمی شود.
پلاتین
پلاتین کمیاب تر و گران از طلا است. دوام و مقاومت بالایی دارد ولکه دار نمی شد.این ویژ گی ها باعث شده است تا پلاتین به یکی از پر طرفدار ترین فلزات در جواهرات و جواهر سازی مخصوصاً برای حلقه های نامزدی و عروسی تبدیل شود.
پلاتین همچنین دارای کاربردهای مختلفی مثل مبدل های کاتالیزوری در صنعت است. در حقیقت ، نیمی از پلاتین استخراج شده در ایالات متحده و یک چهارم آن در سراسر جهان برای این منظور استفاده می شوند. همچنین اداره استاندارد ایالات متحده از پلاتین به عنوان مقیاسی برای وزن کردن استفاده می کنند. چون این فلز هرگز اکسید نمی شود، و وزن آن همیشه ثابت است.
استفاده از جواهرات پلاتین
اگرچه تاریخچه ی استفاده از پلاتین در اشیا مختلف به ۷۰۰ سال قبل برمی گرده اما استفده از آن در جواهری سازی پیشینه ی نزدیکی دارد. از آنجا که پلاتین نقطه ذوب بسیار بالایی دارد و به طور موثری در برابر خوردگی مقاومت می کند. قدیمی ترین استفاده از پلاتین د منبت کاری در مصر باستان بود. بومیان آمریکا قرن ها از پلاتین درساخت اشیای تزئینی کوچک استفاده می کردند. پلاتین برای اروپاییان ناشناخته مانده بود تا اینکه اسپانیایی ها در دنیای جدید با آن روبرو شدند. اسپانیایی ها آن را پلاتینا ، به معنی “نقره کوچک” نامیدند. مطابق با تئوری های آن زمان در مورد ریشه های فلزی ، آنها معتقد بودند که پلاتین “طلای نارس” است و بنابراین غیرقابل استفاده است.
در پایان صمیمانه از همراهیتان سپاسگزاریم ،امیدواریم مطالعه ی این مطالب برایتان سودمند بوده باشد.
